Świadczenie rodzicielskie
UWAGA przypominamy - wnioski, załączniki oraz oświadczenia do wniosków ( w formacie PDF) są dostępne w zakładce "Dokumenty do pobrania".
Lista dostępnych wniosków elektronicznych:
https://empatia.mpips.gov.pl/lista-dostepnych-wnioskow-elektronicznych
ŚWIADCZENIE RODZICIELSKIE
Uchwalona przez Sejm w dniu 24 lipca 2015 r. ustawa o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1217) wprowadziła od 1 stycznia 2016 r. nowe świadczenie rodzinne – świadczenie rodzicielskie. Ustawa ta została podpisana przez Prezydenta RP w dniu 5 sierpnia 2015 r. i weszła w życie 1 stycznia 2016 r.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia będą więc między innymi bezrobotni (niezależnie od rejestracji lub nie w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych (umów zleceń i umów o dzieło). Także osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie będą pobierały zasiłku macierzyńskiego będą mogły ubiegać się o świadczenie rodzicielskie.
Osoby uprawnione:
Świadczenie rodzicielskie jest świadczeniem, o które może ubiegać się :
1) matka lub ojciec dziecka;
2) opiekun faktyczny dziecka (tj. osoba, która sprawuje opiekę nad dzieckiem i wystąpiła do sądu rodzinnego o przysposobienie tego dziecka), w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14 roku życia;
3) rodzina zastępcza (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej), w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego – do ukończenia 10 roku życia;
4) osoba, która przysposobiła dziecko, w przypadku objęcia opieką dziecka w wieku do ukończenia 14 roku życia.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje ojcu dziecka w przypadku:
- skrócenia na wniosek matki dziecka okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego, po wykorzystaniu przez nią tego świadczenia, zasiłku lub uposażenia za okres co najmniej 14 tygodni od dnia urodzenia dziecka;
- śmierci matki dziecka;
- porzucenia dziecka przez matkę.
Ustalenie prawa do świadczenia rodzicielskiego oraz jej wypłata następuje odpowiednio na wniosek jednej z w/w osób.
Świadczenie rodzicielskie wynosi 1.000 zł miesięcznie i nie jest uzależnione od kryterium dochodowego.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje od dnia porodu (dotyczy rodziców dziecka) lub od dnia objęcia dziecka opieką lub od dnia przysposobienia dziecka - przez okres:
- 52 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, przysposobienia jednego dziecka lub objęcia opieką jednego dzieci;
- 65 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia dwojga dzieci lub objęcia opieką dwojga dzieci;
- 67 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia trojga dzieci lub objęcia opieką trojga dzieci;
- 69 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia czworga dzieci lub objęcia opieką czworga dzieci;
- 71 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, przysposobienia pięciorga i więcej dzieci lub objęcia opieką pięciorga i więcej dzieci.
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka otrzymuje zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego.
Istotne dla osób uprawnionych do ww. zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego jest także, iż od 1 stycznia 2016 r. minimalna wysokość netto tych świadczeń nie będzie mogła być niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego, tj. 1000 zł. miesięcznie (zmiana ta wynika z nowelizacji w szczególności przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
W przypadku, gdy matka dziecka pobiera zasiłek dla osób bezrobotnych, lub urodziła dziecko w ciągu miesiąca po zakończeniu pobierania zasiłku dla osób bezrobotnych, lub w okresie przedłużenia zasiłku dla osób bezrobotnych - świadczenie rodzicielskie przysługuje jednemu z rodziców w wysokości różnicy pomiędzy kwotą świadczenia rodzicielskiego (tj. 1.000 zł) a kwotą pobieranego przez kobietę zasiłku dla bezrobotnych pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych.
W przypadku, gdy świadczenie przysługuje za niepełny miesiąc kwotę przysługującego świadczenia ustala się dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę tą zaokrągla się do 10 groszy w górę.
Od 1 stycznia 2016 r., tj. po wejściu w życie ww. nowelizacji ustawy o świadczeniach rodzinnych, wnioski o świadczenie rodzicielskie będą przyjmowane przez gminne organy właściwe realizujące ustawę o świadczeniach rodzinnych. Gminny organ właściwy realizujący świadczenia rodzinne, który będzie realizował to zadanie, to wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej (bez względu na miejsce zameldowania).
Świadczenie rodzicielskie nie przysługuje, jeżeli:
- co najmniej jeden z rodziców dziecka, opiekun faktyczny dziecka lub rodzina zastępcza trzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub okres urlopu rodzicielskiego;
- dziecko zostało umieszczone w pieczy zastępczej – w przypadku rodziców dziecka lub osoby, która przysposobiła dziecko,
- soba ubiegająca się o świadczenie rodzicielskie lub osoba pobierająca świadczenie rodzicielskie nie sprawuje lub zaprzestała sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, w tym związku z zatrudnieniem lub wykonywaniem innej pracy zarobkowej, które uniemożliwiają sprawowanie tej opieki;
- w związku z wychowywaniem tego samego dziecka lub w związku z opieką nad tym samym dzieckiem jest już ustalone prawo do świadczenia rodzicielskiego, dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
- rodzicom, opiekunowi faktycznemu, rodzinie zastępczej lub osobie, która przysposobiła dziecko przysługuje za granicą świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia rodzicielskiego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Jeżeli wniosek o świadczenie rodzicielskie zostanie złożony w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia urodzenia dziecka lub przysposobienia dziecka lub objęcia dziecka opieką (w przypadku opiekuna faktycznego lub rodziny zastępczej) prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się od miesiąca urodzenia dziecka lub przysposobienia dziecka.
Jeżeli wniosek o świadczenie rodzicielskie zostanie złożony w terminie po upływie 3 miesięcy (ale nie później niż w okresie odpowiednio 52 tygodni, 65 tygodni, 67 tygodni, 69 tygodni lub 71 tygodni), licząc od dnia urodzenia dziecka lub przysposobienia dziecka lub objęcia dziecka opieką (w przypadku opiekuna faktycznego lub rodziny zastępczej) prawo do świadczenia rodzicielskiego ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek.
W przypadku ojca dziecka sprawującego opiekę nad dzieckiem – w/w termin 3 miesięcy jest liczony od dnia skrócenia okresu pobierania świadczenia rodzicielskiego przez matkę dziecka, lub od dnia śmierci matki dziecka lub od dnia porzucenia dziecka przez matkę.